Κυριακή 12 Δεκεμβρίου 2010

Θάρρος

Σύμφωνα με την ινδική ψυχολογία, ο φόβος είναι ένα συναίσθημα που εγείρεται από τυχόντα κίνδυνο για μας τους ίδιους, και που προέρχεται από αντικείμενο ή από κάτι άλλο. Ο φόβος, σαν συναίσθημα, μπορεί να γίνει αντιληπτός μελετώντας τις διάφορες επεξηγήσεις που μας δίνουν οι Ινδοί φιλόσοφοι. Ο φόβος είναι μια οδυνηρή εντύπωση που γεννιέται όταν αντιλαμβανόμαστε την αιτία ενός επικείμενου πόνου. Αυτός εμφανίζεται με τη μορφή της απομάκρυνσης αυτού που επιθυμούμε ή της υποχρέωσης να δεχτούμε αυτό που δεν επιθυμούμε. Ο φόβος είναι συναίσθημα που εγείρεται από τη γνώση της αιτίας της απώλειας ενός αντικειμένου που αγαπάμε ή της αντίληψης ενός κακού. Είναι επομένως, ένα επώδυνο συναίσθημα, που προκλήθηκε με τη σκέψη μιας δυστυχίας, που θα μπορούσε να μας βρει. Ο φόβος μπορεί να αποδοθεί στην αντίληψη ενός κινδύνου που θα κατέστρεφε το καλό και το αγαθό στο μέλλον. Φόβο δοκιμάζει κάποιος που υφίσταται φυσικό ή νοητικό κακό. Αν κάποιος δεν έχει πληγωθεί, δεν μπορεί να αισθανθεί το κακό και το συναίσθημα του φόβου. Συνεπώς, η γνώση του κινδύνου, ανεξάρτητα από ποια πηγή προέρχεται, είναι αιτία φόβου. Ο φόβος υποχωρεί από την πραγματική γνώση, την κατάργηση της ταυτότητας του σώματος και της ψυχής και την εγκατάλειψη στο Θεό ή στο Ανώτερο Ον.
Ο Σουάμι Βιβεκανάντα λέει: «Είναι αλήθεια ότι ο φόβος είναι η σίγουρη αιτία της φθοράς και του αμαρτήματος. Ο φόβος φέρνει τη δυστυχία, που φέρνει το θάνατο, που τρέφει τους δαίμονες. Και ποιος προκαλεί το φόβο; Η άγνοια του χαρακτήρα μας... Έτσι ξεκινήστε και γίνετε δυνατοί! Μη φοβάστε. Μην είστε δεισιδαίμονες. Αντιμετωπίστε την αλήθεια όπως είναι!»
Το θάρρος είναι δύναμη. Η δύναμη δεν συνίσταται μόνο στο να αυξήσουμε τη φυσική μας δύναμη, είναι θεία ιδιότητα. Απαριθμώντας τις θείες ιδιότητες στη Γκίτα, ο Σρι Κρίσνα έδωσε την πρώτη θέση στο θάρρος (αμπαγιάμ). Δεν μπορούμε να αποκτήσουμε άλλες θείες ιδιότητες, χωρίς να έχουμε αποκτήσει θάρρος. Το θάρρος χαρίζει εμπιστοσύνη στον εαυτό μας και αυτοσεβασμό. Το θάρρος καταπραΰνει την καρδιά του ανθρώπου και του δίνει δυναμισμό στη ζωή. Κάθε φορά που ο άνθρωπος αισθάνεται ελεύθερος από το φόβο, αποκτά περισσότερη δύναμη, περισσότερη ενέργεια και περισσότερη εμπειρία της χαράς.
Ο Μαχάτμα Γκάντι λέει: «Το θάρρος σημαίνει απουσία κάθε είδους φόβου - φόβου του θανάτου, φόβου σωματικών πληγών, φόβου της πείνας, των προσβολών, της δημόσιας απόρριψης, των φαντασμάτων και των διαβολικών πνευμάτων, φόβου του θυμού των άλλων. Η απομάκρυνση από όλους αυτούς τους φόβους συνιστά το θάρρος».
Το θάρρος είναι η πρωταρχική προϋπόθεση για να πετύχουμε στη ζωή. Αντιλαμβανόμαστε ότι το κοινό χαρακτηριστικό όλων των μεγάλων ανδρών και γυναικών είναι η απουσία φόβου. Οποιοσδήποτε γνωρίζει το φόβο, δεν μπορεί να έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του ή τον απαιτούμενο ζήλο για να είναι νικητής απέναντι στις προκλήσεις της ζωής.
Η δεισιδαιμονία
Από την παιδική ηλικία μας υπερβολικά γεμίσει με δεισιδαιμονίες. Μας γίνεται στη συνέχεια συνήθεια και πανικοβαλλόμαστε ακόμα και για τα παραμικρά πράγματα. Όσο είμαστε παιδιά, είμαστε από φύση αθώοι. Είμαστε σαν τον μαλακό πηλό που μπορεί να πλαστεί. Δυστυχώς οι περισσότεροι γονείς τρομάζουν τα παιδιά τους για να τα ελέγχουν.
Η άγνοια
Ξεγελιόμαστε για τα πράγματα από άγνοια και άρα είμαστε εξαπατημένοι και τρομαγμένοι. Όλες μας οι καθημερινές εμπειρίες βασίζονται σε ένα είδος εξαπάτησης, όπως το να εκλαμβάνουμε ένα σκοινί για φίδι. Κατά βάθος είμαστε τέλειοι, πλήρεις και γεμάτοι ευτυχία. Εντούτοις είμαστε και θνητοί, απελπισμένοι που οδεύουμε προς τον τάφο μας. Συμπεριφερόμαστε σαν η μοίρα μας να είναι συνυφασμένη με την άγνοια. Όταν δεν υπάρχει πια άγνοια γινόμαστε θαραλλέοι.
Η προσκόλληση
Η υπερβολική προσκόλληση στην υλική ζωή βασανίζει τον άνθρωπο με το φόβο. Ο σοφός Μπαρτριχάρι λέει: «Μέσα στην ευχαρίστηση υπάρχει ο φόβος της ασθένειας, με τη γέννηση σε υψηλή κοινωνική βαθμίδα υπάρχει ο φόβος της απώλειας του κοινωνικού στάτους. Στον πλούτο ο φόβος του κλέφτη, στην τιμή ο φόβος της απώλειάς της, στη δύναμη ο φόβος της αδυναμίας, στο κάλλος ο φόβος του γήρατος, στην επιστήμη ο φόβος του σφάλματος, στην αρετή ο φόβος του σκανδάλου, στο σώμα ο φόβος του θανάτου». Σ' αυτή τη ζωή τα πάντα εμπεριέχουν το φόβο.
Η ανηθικότητα
Όταν κάποιος προβαίνει σε ανήθικες πράξεις δημιουργεί μελλοντικές πιθανότητες φόβου. Οι κακές σκέψεις προκαλούν ψυχικό φόβο. Η ζήλια και το μίσος δημιουργούν φόβο. Οι διεφθαρμένες σχέσεις προκαλούν φόβο. Φοβόμαστε την έκθεση στα δικά μας αδικήματα. Οι άνθρωποι που έχουν άσεμνες ή τάσεις αδυναμίας δεν μπορούν ποτέ να έχουν θάρρος γιατί φοβούνται να μη συλληφθούν. Στη ρίζα της αιτίας όλων των ανήθικων πράξεων βρίσκεται με τη σειρά του ο φόβος.
Η νοητική αδυναμία
Η αδυναμία, είτε είναι ψυχική, σωματική ή ηθική, γεννά το φόβο. Ο φόβος προέρχεται από αδύναμο νου. Η ψυχική ασθένεια γεννιέται από αγχώδη ψυχική κατάσταση. Όταν ο άνθρωπος καταλαμβάνεται από φόβο έχει φτωχή εικόνα για τον εαυτό του, για τις δυνατότητές του και γίνεται αδύναμος. Προσπαθεί να αποφύγει τις δυσκολίες της ζωής και χάνει κάθε σεβασμό για τον εαυτό του και για την έμφυτη δύναμή του (πολλές φορές δε, πείθεται πως δεν την έχει χάσει και απομακρύνεται από την ζωή με την επίφαση της ατομικής επιλογής).
Η ανικανότητα
Η ανικανότητα και ο φόβος έχουν ιδιαίτερη σχέση. Ένα ανεπαρκές άτομο φοβάται ότι δεν είναι επαρκές στην εργασία του. Τον καταλαμβάνει σε κάθε φάση ο φόβος της κακοτυχίας. Σημάδια κακών οιωνών τον κυκλώνουν μέρα και νύχτα.
Η σύγχυση
Η σύγχυση προκαλεί φόβο. Η αμφιβολία, τα λανθασμένα πιστεύω και η υποψία ταράζουν το νου όποιου φοβάται. Όταν ο νους διαταράσσεται και διασπάται από το φόβο δεν καταφέρνει να εργασθεί συνετά.

πηγή